Slaap en de gezondheid

Inleiding

In dit artikel zal ik mezelf centraal stellen. Immers, zonder de slaapstoornis waar ik de afgelopen jaren last van heb gehad, had ik niet (eerder) het onderzoek gedaan naar de relatie tussen slapen en de gezondheid. 19 September jongstleden presenteerde de Amerikaanse Hartstichting (AHA) de eerste wetenschappelijke statement ooit over slaap. De AHA geeft aan dat slaapstoornissen verbonden zijn aan cardiovasculaire risico's en uitkomsten. Tevens geeft de AHA aan dat slaapbeperking een negatieve invloed heeft op de energiebalans en dat de behandeling van slaapstoornissen klinische voordelen kan bieden (1).

Hoewel al langer de relatie tussen slapen en de gezondheid bestudeerd wordt, maakt de erkenning van het probleem door een van de grootste gezondheidsorganisaties ter wereld, slaap tot een leefstijlfactor die de gezondheid kan beïnvloeden. Dit is dan ook een mooi moment om mijn bevindingen over de relatie tussen slapen en de gezondheid te presenteren. 

Drie overkoepelende feiten over en de zoektermen voor de wetenschappelijke relatie tussen slaap en de gezondheid.

Bronvermelding:

(1) St-Onge MP et al. (2016). Sleep Duration and Quality: Impact on Lifestyle Behaviors and Cardiometabolic Health: A Scientific Statement From the American Heart Association. DOI:10.1161/CIR0000000000000444 

(2) Hoevenaar-Blom MP. (2013). Lifestyle factors and risk of cardiovasculair diseases. (Proefschrift). Universiteit Wageningen:Wageningen

(3) Wehrens SMT, Hampton SM, Finn RE, Skene DJ. (2010). Effects of total sleep deprivation on postprandial metabolic and insuline responses in shift workers and non-shift workers. Journ Endocrinol 206:205-215

(4) Roenneberg T, Allebrandt KV, Merrow M, Vetter C. (2012). Social Jetlag and Obesity. Curr Biol 22:939-943

(5) Briancon-Marjollet A, Weiszenstein M, Henri M, Thomas A, Godin-Ribuot D, Polak J. (2015). The impact of sleep disorders in glucose metabolism: endocrine and molecular mechanisms. Diabetol Metab Syndr 7:25

(6) Harvard T.H.Chan: School of Public Health. Sleep. Geraadpleegd op 15 september 2016, van https://www.hsph.harvard.edu/obesity-prevention-source/obesity-causes/sleep-and-obesity/?utm_source=SilverpopMailing&utm_medium=email&utm_campaign=Nutrition%20newsletter-February%202013%201&utm_content=

(7) Foodlog. (2013, 27 februari). Slaap is belangrijk. Geraadpleegd op 15 september 2016, van http://www.foodlog.nl/artikel/slaap-is-belangrijk/

(8) Roenneberg T, Merrow M. (2016). The Circadian Clock and Human Health. Curr Biol 26(10):432-44


Mijn slaapstoornis, een solitaire beleving

Onderstaande visuals verbeelden mijn persoonlijke ervaringen met slaapstoornissen. Klik op de eerste foto voor een vergroting en bekijk de rest van het verhaal. Ter kennisgeving volgt hieronder uitleg over de circadiaanse klok en het chronotype:

Circadiaanse klok: de circadiaanse klok is zowel onderdeel van de fysiologie als een sturend onderdeel in de loop van de dag. Het stuurt genexpressie, metabolisme, immuun, -endocriene-en gedragsfuncties . De tijd van slaap hangt af van hoe lang we wakker zijn, maar bevind zich ook onder sterke circadiaanse controle. Beïnvloeding van gedrag op slaap omvat het gebruik van caffeïne, alcohol en nicotine. Gedrag beïnvloedt ook de klok in de vorm van licht (via het oog) en voeding (via de lever). De invloed van slaap op de circadiaanse klok is in geindustrialiseerde landen toegenomen omdat de slaap vaak het enige moment is dat we onze centrale klok blootstellen aan echte duisternis. De effecten van slaap op gedrag zijn het duidelijkst in geval van slaapdeprivatie en prestatie.

De circadiaanse klok in verschillende individuen past zich op verschillende wijzen aan de licht-donker zeitgeber (letterlijk de tijd aangever). De relatie tussen de ‘interne dag’ en de ‘externe dag’ wordt ook wel de synchronisatiefase genoemd.

Chronotype: De term chronotype wordt ook gebruikt om een psychologische persoonlijkheidskenmerk te beschrijven dat verbonden is aan een voorkeur voor dagelijkse tijden voor verschillende activiteiten (zoals slapen, eten of sporten).


Conclusies

·      Er waren 2 zeitgebers die mijn slaapritme negatief beïnvloedden, namelijk de nachtdiensten en het blauwe licht van de Imac.

·      Er is gebrek aan wetenschappelijke consensus over de rol van melatoninesuppletie bij slaapstoornissen. Vooralsnog is het bewijs observationeel van aard, en ontbreekt kennis van de achterliggende mechanismen.

·      Ongecontroleerde hooggedoseerde melatoninegebruik kan de volgende effecten bewerkstelligen: verlaagd libido en sufheid in de ochtend. Andere effecten zoals genoemd in de literatuur heb ik zelf niet waargenomen.

·      Daarnaast kan de bepaling van het juiste moment van inname van melatonine (DLMO) door middel van speekselonderzoek de werking van de melatonine bevorderen. Te hoge doseringen en een mogelijk verkeerd moment van inname kan de werking teniet doen en zelfs het slaapritme verder verstoren.

·      Het heeft lang geduurd eer ik toegaf een probleem te hebben. Exacerbatie van de slaapstoornis in 2016 heeft mij ertoe gebracht slaapmedicatie te gebruiken. Tevens heeft het mijn werkgever gedwongen mijn werkrooster aan te passen, dat wil zeggen, geen nachtdiensten meer. Beide hebben mijn dag-nachtritme op positieve wijze beïnvloed.

·      Ik ben nu een veel gelukkiger mens!


Bronvermelding:

(1) Holzman D. (2010). What’s in a Color? The Unique Human Health Effects of Blue Light. Environ Health Perspect. 118(1):A22-A27

(2) Wehrens SMT, Hampton SM, Finn RE, Skene DJ. (2010). Effects of total sleep deprivation on postprandial metabolic and insuline responses in shift workers and non-shift workers.Journ Endocrinol 206:205-215

(3) Melatoninecheck: voor en soms ook na de behandeling met melatonine. Gedowload op 12 september 2016, van http://www.melatoninecheck.nl/documents/Melatoninecheck.pdf 

(4) Slaapinfo. Slaapritme stoornissen: circadiane ritmestoornissen. Geraadpleegd op 23 september, van http://www.slaapinfo.nl/slaapstoornissen/slaapritme-stoornissen/

(5) Medisch Centrum Haaglanden. Slaapcentrum. Geraadpleegd op 12 september 2016, van https://www.mchaaglanden.nl/slaapcentrum 

(6) Briancon-Marjollet A, Weiszenstein M, Henri M, Thomas A, Godin-Ribuot D, Polak J. (2015). The impact of sleep disorders in glucose metabolism: endocrine and molecular mechanisms. Diabetol Metab Syndr 7:25

(7) Syam P. (2015, 22 december). The Dark Side of Melatonin. Geraadpleegd op 23 september 2016, van http://www.huffingtonpost.com/van-winkles/the-dark-side-of-melatoni_b_8855998.html

(8) De rechtspraak. (2015, 24 februari). Geraadpleegd op 23 september 2016, van http://uitspraken.rechtspraak.nl/inziendocument?id=ECLI:NL:RBGEL:2015:1182

(9) PW Magazine. (2015, 31 augustus). Rechter: hogere dosis melatonine blijft in vrije verkoop. Geraadpleegd op 23 september 2016, van http://www.pw.nl/nieuws/2015/rechter-hoge-dosis-melatonine-blijft-in-vrije-verkoop

(10)Medicalfacts. (2016, 2 juni). Slaaphormoon melatonine mag vrij worden verkocht. Geraadpleegd op 23 september, van http://www.medicalfacts.nl/2016/06/02/slaaphormoon-melatonine-mag-vrij-worden-verkocht/

(11) Roenneberg T, Merrow M. (2016).The Circadian Clock and Human Health. Curr Biol 26(10):432-44

(12) Galbraight K. (2015, 7 april). Can Orange Glasses Help You Sleep Better? Geraadpleegd op 23 september 2016, van http://well.blogs.nytimes.com/2015/04/07/can-orange-glasses-help-you-sleep-better/?_r=0

(13) Gunnars K. Geraadpleegd op 23 september 2016, van https://authoritynutrition.com/block-blue-light-to-sleep-better/

(14) Anwar MD, Muhammed BY, Bader AA, Abdulghani M, Mahmood D, Haider M. (2015). An insight into the scientific background and future perspectives for the potential uses of melatonin. Egypt Journ Basic Appl Sciences 2(3):139-152